Kredyty we frankach szwajcarskich były w Polsce bardzo popularnym rozwiązaniem finansowym, jednak okazały się katastrofalne, zarówno ze względu na znaczny wzrost kursu franka, jak i zawarte w umowach niedozwolone klauzule. Wobec tego wielu frankowiczów zdecydowało się na pozwanie banków. Z czym wiąże się pozew banku w sprawie kredytu w CHF?

Kiedy frankowicz może pozwać bank?

Aby wystosować pozew przeciwko bankowi dotyczący kredytu udzielonego we frankach szwajcarskich, muszą być spełnione określone warunki. Kiedy jest to możliwe?

Podstawą prawną dla pozwów przeciwko bankom są zarzuty dotyczące abuzywnych, inaczej niedozwolonych klauzul umownych. Kredytobiorca może zatem pozwać bank wtedy, gdy instytucja ta nie poinformowała go w sposób rzetelny o ryzyku kursowym oraz stosowała nieuczciwe zasady przeliczania waluty.

Warto podkreślić, że pozew przeciwko bankowi może być wystosowany nawet w sytuacji, w której kredyt został już spłacony. Należy jednak sprawdzić, czy roszczenie jeszcze nie uległo przedawnieniu. Następuje to po 6 latach, licząc od momentu, w którym frankowicz dowiedział się o niedozwolonym charakterze zapisów umowy kredytowej. Pozew nie będzie też możliwy, gdy frankowicz zawarł już ugodę z bankiem.

Rodzaje roszczeń w sprawach frankowych

Frankowicze mogą wystosować pozew przeciwko bankowi obejmujący kilka rodzajów roszczeń, zależnie od zawartej umowy oraz swoich oczekiwań.

Najczęściej wysuwane roszczenia w przypadku kredytów w CHF to:
• Unieważnienie umowy kredytowej – jeśli sąd uzna, że umowa zawiera klauzule abuzywne, może ją unieważnić, co oznacza konieczność wzajemnego rozliczenia stron. W takim przypadku kredytobiorca zwraca kapitał, a bank oddaje wszystkie zapłacone raty i prowizje.
• Odfrankowienie kredytu – w tym przypadku roszczenie odnosi się do przeliczenia kredytu na złotówki z zachowaniem oprocentowania opartego na wskaźniku LIBOR/SARON.

Większość kredytobiorców decyduje się na pozew przeciwko bankowi z unieważnieniem umowy, co zazwyczaj jest bardziej opłacalnym rozwiązaniem. Warto jednak przeanalizować każdą z opcji na swoim przykładzie, by obrać optymalną drogę postępowania.

Jak złożyć pozew przeciwko bankowi?

Złożenie pozwu przeciwko bankowi nie jest bardzo skomplikowanym procesem, niemniej jednak wymaga solidnego przygotowania. Kredytobiorca powinien:

1. Przeanalizować umowę kredytową

Najlepiej skonsultować się z prawnikiem specjalizującym się w sprawach frankowych, który wskaże, czy pozwanie banku wchodzi w grę. Jak wspomnieliśmy wcześniej, jest to możliwe, gdy umowa zawiera klauzule abuzywne.

2. Zebrać dokumenty

Do złożenia pozwu konieczne są konkretne dokumenty. Są to między innymi umowa kredytowa, aneksy, harmonogram spłat, historia wpłat, a także inne pisma, które były wymieniane z bankiem.

3. Wezwać bank do ugody

Choć większość banków unika ugód, próba polubownego rozwiązania sporu może mieć duże znaczenie w postępowaniu sądowym. Właśnie dlatego w pierwszym piśmie najczęściej wzywa się bank do ugody.

4. Złożyć pozew do sądu

Jeśli bank nie jest skłonny do ugody z kredytobiorcą, wówczas można przystąpić do przygotowania i złożenia pozwu, najlepiej przy wsparciu kancelarii prawnej.

Po złożeniu pozwu należy zaczekać na odpowiedź banku, a następnie na wyznaczenie terminu rozprawy. Niestety, postępowania dotyczące kredytów frankowych trwają dość długo i liczone są w latach, dlatego trzeba uzbroić się w cierpliwość.

Czy bank może złożyć pozew wzajemny przeciwko frankowiczowi?

Coraz częściej słyszy się dzisiaj o sprawach, w których frankowicze dostają pozwy od banków w odpowiedzi na ich pozwy. Z czym wiąże się pozew wzajemny banku (kontrpozew) w sprawie frankowej?

Pozwy składane przeciwko frankowiczom przez banki są określane jako pozwy SLAPP (Strategic Lawsuit Against Public Participation), ponieważ ich głównym zadaniem nie jest dochodzenie roszczeń, ale zastraszenie pozwanego. Banki chcą poprzez takie postępowanie nakłonić klientów do pójścia na ugodę, co w zdecydowanej większości przypadków jest niekorzystne.

W pierwszej kolejności bank przysyła do klienta wezwanie do zapłaty pożyczonego kapitału, często wraz z dodatkowymi kosztami, na przykład waloryzacji. Gdy bank nie otrzyma środków, pozywa frankowicza.

Otrzymany pozew od banku służy przede wszystkim jako przerwanie biegu przedawnienia. Dzięki temu bank ma prawo do dochodzenia zwrotu kapitału w przyszłości.

Natomiast w samym pozwie frankowicz może znaleźć następujące zarzuty:
• Pozew banku o zwrot kapitału wypłaconego w ramach kredytu,
• Pozew banku o wynagrodzenie za korzystanie z kapitału, określany też jako pozew o bezpodstawne wzbogacenie,
• Pozew banku o waloryzację kapitału według obecnej wartości pieniądza.

Według orzeczeń Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (wyrok C-520/21) oraz sądów krajowych bankowi przysługuje jedynie zwrot kapitału, bez dodatkowych kosztów. Frankowicze muszą jednak liczyć się z tym, że pozew banku może dodatkowo skomplikować i wydłużyć całe ich postępowanie dotyczące klauzul abuzywnych. Właśnie dlatego swoją sytuację warto skonsultować z prawnikiem frankowym.

Korzyści i ryzyka pozwu przeciwko bankowi – czy warto?

Wielu frankowiczów zastanawia się nad tym, czy warto składać pozew przeciwko bankowi. Czy to się opłaca? Jakie niebezpieczeństwo związane jest z takim postępowaniem?

Korzyści:
• Możliwość unieważnienia niekorzystnej umowy i odzyskania nadpłaconych kwot.
• Zmniejszenie zadłużenia wynikającego z posiadanego kredytu bankowego w CHF.

Ryzyka:
• Koszty postępowania sądowego i ewentualnych opinii biegłych.
• Długi czas trwania procesu wynoszący nawet kilka lat.
• Niebezpieczeństwo przegranej i konieczność pokrycia kosztów poniesionych przez bank, choć ryzyko to jest niskie.
• Możliwość otrzymania pozwu wzajemnego od banku, który dotyczy zwrotu kapitału, waloryzacji kapitału, wynagrodzenia za korzystanie z kapitału.

Obecne orzecznictwo TSUE (Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej) oraz orzecznictwo krajowe są korzystne dla kredytobiorców frankowych. To powoduje, że złożenie pozwu jest decyzją, która zazwyczaj jest optymalnym rozwiązaniem kończącym się przegraną banku. Również orzecznictwo w przypadku pozwów wzajemnych jest dla frankowiczów korzystne.

Aby zwiększyć swoje szanse i zmniejszyć stres związany ze sprawą, warto jednak pomyśleć o fachowej pomocy. Eksperci rekomendują znalezienie dobrej kancelarii prawnej, która ma doświadczenie w takim obszarze.

Pozwanie banku w sprawie kredytu frankowego to niewątpliwie proces wymagający czasu i zaangażowania. Pamiętajmy jednak, że zdecydowana większość wyroków zapada na korzyść kredytobiorców. Właśnie dlatego jest to często podejmowana decyzja, która może być bardzo opłacalna dla frankowicza z umową zawierającą klauzule abuzywne.