„Odfrankowienie kredytu” to termin odnoszący się do procesu, podczas którego dochodzi do przeliczenia kredytu we franku szwajcarskim na walutę lokalną. Na czym dokładnie polega ta procedura? Kiedy można ją zastosować? Jakie wywołuje skutki?
Czym jest odfrankowienie kredytu?
Termin ten odnosi się do sytuacji, w której kredyt frankowy jest przekształcany w kredyt w innej walucie, w tym przypadku w kredyt złotowy.
Kredytobiorcy obecnie coraz częściej decydują się na odfrankowienie kredytów w celu ograniczenia ryzyka walutowego związanego z kredytami indeksowanymi oraz denominowanymi w walutach obcych. Celem jest przeliczenie kredytu na lokalną walutę, aby uniknąć dalszego narażania się na wahania kursu walutowego.
Warto jednak wskazać, że chociaż na skutek odfrankowienia dochodzi do przewalutowania kredytu frankowego, nie jest to zwykłe przewalutowanie, ponieważ niesie ono za sobą inne konsekwencje.
Odfrankowienie kredytu: kiedy jest możliwe?
Procedura odfrankowienia kredytu stała się dostępna na skutek procesów sądowych wytoczonych bankom przez frankowiczów. Bezpośrednią przyczyną stały się klauzule abuzywne, inaczej klauzule niedozwolone znajdujące się w umowach frankowych.
Niemalże każda umowa o kredyt we franku szwajcarskim zawarta na początku XXI wieku zawiera klauzule abuzywne. Najbardziej niekorzystną dla kredytobiorców jest klauzula indeksacyjna. Czego dotyczyła? W myśl jej zapisu bank mógł jednostronnie określać kursy walut, według których spłacane były raty kredytowe.
Furtkę do odfrankowienia kredytu otworzył wyrok wydany 3 października 2019 roku przez TSUE – Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie państwa Dziubaków. TSUE orzekł w nim, że klauzule indeksacyjne stosowane przez banki są niedozwolone i niezgodne z prawem.
Od tego momentu frankowicze zaczęli pozywać banki w celu usunięcia klauzuli indeksacyjnej ze swoich umów. W tych ramach, obok unieważnienia kredytu, przeprowadzana jest procedura odfrankowienia kredytu. Warto zatem pamiętać o tym, że jej zastosowanie możliwe jest tylko wtedy, gdy umowa zawiera abuzywną klauzulę indeksacyjną.
Jaki kredyt można odfrankowić?
Przez długi czas możliwe było odfrankowienie jedynie kredytu indeksowanego, a nie kredytu denominowanego we frankach szwajcarskich. Czym różnią się pomiędzy sobą te dwa kredyty?
Kredyt indeksowany
Jest to kredyt udzielany oraz wypłacany przez bank w złotówkach, natomiast jest on indeksowany do waluty obcej, w tym przypadku do franka szwajcarskiego.
W przypadku tego kredytu kwota do spłaty w złotówkach jest przeliczana z franka zgodnie z tabelą kursów jednostronnie ustalaną przez bank. W efekcie wysokość rat zależna jest od aktualnego kursu CHF.
Kredyt denominowany
W tym przypadku umowa o kredyt frankowy zawiera kwotę wyrażoną we franku szwajcarskim, natomiast środki wypłacane są w złotówkach.
W tym przypadku raty spłacane są także w złotówkach, według ustalonego jednostronnie kursu franka przez bank.
Do możliwości odfrankowienia kredytów tych odnosiły się TSUE w sprawie państwa Dziubak oraz wyrok Sądu Najwyższego (sygn. akt IV CSK 309/18). W rezultacie możliwe jest odfrankowienie zarówno kredytów indeksowanych, jak i denominowanych.
Odfrankowienie kredytu: jakie ma skutki?
Procedura odfrankowienia kredytu w CHF niesie za sobą daleko idące skutki. Przede wszystkim dochodzi do usunięcia z umowy kredytowej klauzul abuzywnych. Następnie zamienia się walutę kredytu na złoty, a jako stawka procentowa stosowana jest stawka LIBOR – aktualnie SARON.
Zmiana waluty przekłada się na zmianę wysokości rat. Jako że odniesieniem staje się atrakcyjniejsza od WIBOR-u stawka SARON, raty maleją, co powoduje, że kredyt jest łatwiejszy w spłacie. Dodatkowo w wielu przypadkach bank zwraca klientowi nadpłatę, do której doszło na skutek wpłaconych przez niego wcześniejszych, zawyżonych rat.
Po odfrankowieniu kredytu umowa z bankiem nadal obowiązuje, dlatego też kredytobiorca jest zobowiązany do jej spłaty. Także nieruchomość będąca zabezpieczeniem kredytu nadal ma wpisaną hipotekę na rzecz banku. Kwestie te pozostają zatem bez zmian.
Odfrankowienie kredytu powoduje:
- Usunięcie klauzul abuzywnych z umowy kredytu,
- Zmianę waluty kredytu z franka szwajcarskiego na polski złoty,
- Zastosowanie wskaźnika LIBOR (SARON) jako stawki procentowej kredytu,
- Dalsze spłacanie kredytu przez wskazany w umowie okres,
- Ewentualny zwrot nadpłaty rat wpłaconych przez kredytobiorcę.
Wobec tego skuteczne odfrankowienie kredytu może zapewnić ulgę kredytobiorcom borykającym się z trudnościami finansowymi wynikającymi z niekorzystnych zmian kursów walut. W efekcie mogą oni płacić korzystniejsze miesięczne raty w złotym.
Czy odfrankowienie kredytu się opłaca?
Procedura odfrankowienia kredytu może być bardzo dobrym wyborem dla wielu frankowiczów. Aby jednak określić, czy jest ona opłacalna, należy przeanalizować również inne opcje, a dokładnie unieważnienie kredytu frankowego.
Unieważnienie kredytu służy do unieważnienia całej umowy kredytowej, co w niektórych przypadkach jest bardziej opłacalne dla kredytobiorcy. Z drugiej strony jest to bardziej złożona i czasochłonna procedura. Warto też podkreślić, że unieważnienie umowy nie zawsze jest dobrym rozwiązaniem, szczególnie wtedy, gdy do spłaty nadal jest spora kwota kredytu.
Odfrankowienie jest z tego powodu najczęściej zalecane wtedy, gdy frankowicz nadal ma wysoką kwotę kredytu do spłaty.
Warto też wspomnieć o tym, że banki często proponują swoim klientom ugody. Chociaż mogą wydawać się one korzystne, to jednak nie zawsze są one warte zawarcia. Najczęściej zakładają one zmianę waluty kredytu wraz ze zmianą stawki referencyjnej z LIBOR (SARON) na WIBOR. Takie rozwiązanie pozwala wprawdzie na uniknięcie rozprawy sądowej, ale dla wielu frankowiczów nie jest atrakcyjne, ponieważ skutkuje ono wyższymi ratami niż w przypadku odfrankowienia umowy.
Jak rozpocząć odfrankowienie kredytu?
Aby skorzystać z procedury odfrankowienia kredytu, konieczne jest wytoczenie sprawy sądowej przeciwko bankowi.
Aby rozpocząć procedurę, należy na początku sprawdzić, czy umowa frankowa zawiera klauzule abuzywne dotyczące przeliczenia kwoty kredytu. Jeśli tak, można przygotować pozew przeciwko bankowi w celu usunięcia tych klauzul.
Warto pamiętać, że sprawy tego typu nie są proste i szybkie, ale istnieje wysoka szansa na uzyskanie korzystnego wyroku. Szacuje się, że aż ponad 90% frankowiczów, którzy zdecydowali się na taki krok, skutecznie odfrankowiło swój kredyt.
Przed podjęciem decyzji frankowiczom rekomenduje się skontaktowanie z dobrą kancelarią frankową. Kancelarie tego typu specjalizują się w kredytach frankowych i pomagają swoim klientom w kontaktach z bankami i reprezentują ich w sądach. Prawnik może przeanalizować umowę i ocenić, czy jej odfrankowienie jest możliwe. Jeśli tak, może on wystąpić w imieniu kredytobiorcy w sprawie sądowej, aby pomóc mu w uzyskaniu satysfakcjonującego wyroku.
